GTA 6: Kontrowersje wokół promocji przestępczego życia. Czy zarzuty są zasadne?
GTA 6, podobnie jak poprzednie odsłony słynnej serii, od momentu pierwszych zapowiedzi budzi kontrowersje. Jednym z głównych zarzutów kierowanych w stronę gry jest rzekome zachęcanie do życia w świecie przestępczym. Krytycy twierdzą, że rozgrywka, w której gracz może popełniać rozmaite przestępstwa, od kradzieży samochodów po napady, prowadzi do normalizacji i propagowania agresywnych postaw. Warto jednak bliżej przyjrzeć się samej naturze gry i argumentom, które przeczą tezie o promowaniu przestępczości.
GTA 6 - Fikcyjny świat jako bezpieczne ujście emocji
Podstawowym elementem obrony GTA 6 (jak i całej serii) jest fakt, że świat gry pozostaje w pełni wytworem wyobraźni twórców. Gracz otrzymuje możliwość eksploracji fikcyjnej metropolii, w której reguły zachowania są inne niż w rzeczywistości. Podobnie jak w filmach sensacyjnych czy serialach kryminalnych, przestępstwa odgrywają tu rolę napędzającej akcję fabuły. Rozładowanie negatywnych emocji poprzez wirtualne działania bywa niekiedy korzystne, ponieważ pozwala przenieść potrzebę intensywnych wrażeń do wyraźnie oddzielonej, nierzeczywistej sfery.
Obecnie znaczna część społeczeństwa zdaje sobie sprawę, że gry wideo, zwłaszcza te przeznaczone dla dorosłych, nie powinny być traktowane jako wytyczne postępowania w prawdziwym życiu. Zazwyczaj – o ile odbiorca jest odpowiednio dojrzały i świadomy – decyzje podejmowane w grze nie stanowią wzorca działań w świecie rzeczywistym. Co więcej, GTA 6 jak i poprzednie części zawierają liczne ostrzeżenia dotyczące ograniczeń wiekowych (oznaczenie PEGI 18 czy ESRB M), informujące, że treści zawarte w grze nie są przeznaczone dla najmłodszych.
GTA 6 - Satysfakcja z postępów w grze, a nie z przestępstw
Kolejnym aspektem obalającym tezę o „zachęcaniu do przestępczego życia” jest fakt, że gracze najczęściej czerpią przyjemność z odkrywania nowych obszarów, wykonywania misji, rozwoju bohaterów i pokonywania wyzwań fabularnych. Choć wątek przestępczy jest dla serii rozpoznawalny, stanowi głównie tło do porywających przygód i pozwala doświadczyć emocji rodem z gangsterskich filmów, ale wciąż w fikcyjnej przestrzeni. Co istotne, możliwość dokonywania czynów łamiących prawo to tylko część gry, a nie jej wyłączny cel czy sens.
Zarzuty, że GTA 6 zachęca do przestępczego życia, warto też skonfrontować z rolą przemysłu filmowego czy książek kryminalnych. Od dekad jesteśmy świadkami popularności produkcji, w których przedstawia się losy przestępców i brutalne sceny. Jednakże rzadko obwinia się same filmy czy autorów kryminałów o szerzenie przemocy w społeczeństwie. Gry wideo, zwłaszcza te w konwencji gangsterskiej, z zasady bazują na podobnych motywach, tyle że oferują interaktywną formę rozrywki. Tymczasem odpowiedzialność za odróżnienie świata fikcji od rzeczywistości leży w dużej mierze po stronie dojrzałego odbiorcy i systemu, który kontroluje dostęp do takich treści.
GTA 6 - kontrowersje pozostaną
Ostatecznie większość graczy traktuje GTA 6 jako wirtualną przygodę, a nie sposób na „trening” zachowań przestępczych. Gra, będąca dziełem popkultury, odzwierciedla tematy i nastroje, które od lat pojawiają się w różnorodnych formach rozrywki – zarówno w kinematografii, jak i literaturze. Twórcy nie tworzą jej z założeniem zachęcania do realnych przestępstw, lecz dostarczają dorosłym odbiorcom intensywnych wrażeń i skondensowanej akcji w bezpiecznych granicach wirtualnej fikcji. Kluczowa jest świadomość, że świat przedstawiony w grze zawsze różni się od naszego, a dojrzałość i odpowiedzialność gracza są najistotniejszymi czynnikami zapobiegającymi przenoszeniu wirtualnych zachowań do rzeczywistości.
