Zegar zagłady tyka coraz głośniej. Ludzkość jeszcze nigdy nie była tak blisko przepaści
Jeszcze nigdy wskazówki symbolicznego "zegara zagłady" nie były tak blisko północy. Eksperci z Bulletin of the Atomic Scientists w styczniu tego roku przesunęli je na zaledwie 89 sekund przed północą, ostrzegając, że świat znajduje się na skraju katastrofy wywołanej przez samego człowieka. Choć czas wciąż płynie, naukowcy nie tracą nadziei - zegar można jeszcze cofnąć.
Czym właściwie jest "zegar zagłady"?
"Zegar zagłady" (Doomsday Clock) to symboliczny wskaźnik stworzony w 1947 roku przez naukowców z organizacji Bulletin of the Atomic Scientists Uniwersytetu w Chicago. Ma on obrazować, jak blisko - zdaniem ekspertów - ludzkość znajduje się od globalnej katastrofy spowodowanej przez człowieka. Północ oznacza całkowitą zagładę cywilizacji, a każdy ruch wskazówek w jej kierunku to ostrzeżenie przed narastającymi zagrożeniami. Pierwsze ustawienie zegara - siedem minut do północy - miało związek z rozpoczętym wyścigiem zbrojeń jądrowych między USA a ZSRR.
Pomysłodawczynią graficznego symbolu była Martyl Langsdorf, artystka i żona fizyka pracującego przy Projekcie Manhattan. Przez pierwsze dekady o położeniu wskazówek decydował współzałożyciel organizacji Eugene Rabinowitch, a po jego śmierci decyzje podejmuje Rada Nauki i Bezpieczeństwa. Co roku, po analizie sytuacji geopolitycznej i technologicznej, eksperci ogłaszają, czy zegar zostanie przesunięty. Od czasu jego powstania godzina byłą zmieniana ponad 20 razy - zarówno w kierunku północy, jak i od niej.
ChatGPT w służbie Pentagonu. Sztuczna inteligencja dla armii USA"Zegar zagłady" jeszcze nigdy nie był tak blisko północy
Zdaniem specjalistów załamanie globalnego bezpieczeństwa postępuje w błyskawicznym tempie. Sytuacja międzynarodowa, rozwój technologii i zmiany klimatyczne stwarzają realne zagrożenie dla istnienia cywilizacji.
Ustawiamy zegar bliżej północy, ponieważ nie widzimy pozytywnych postępów w zakresie globalnych wyzwań, przed którymi stoimy, w tym ryzyka nuklearnego, zmian klimatu, zagrożeń biologicznych i postępów w przełomowych technologiach - powiedział Daniel Holz, szef Bulletin of the Atomic Scientists, cytowany przez Yahoo! News.
Eksperci wskazali m.in. na niekontrolowany rozwój biotechnologii i sztucznej inteligencji, które ich zdaniem znacznie wyprzedzają obowiązujące przepisy i międzynarodowe porozumienia. Problemem staje się również coraz większe napięcie pomiędzy państwami dysponującymi bronią nuklearną.
Naukowcy obawiają się konfliktu nuklearnego?
W styczniowym komunikacie naukowcy z Bulletin of the Atomic Scientists jasno wskazali - obecne konflikty zbrojne mogą w każdej chwili wymknąć się spod kontroli.
Wojna w Ukrainie może w każdej chwili przerodzić się w konflikt nuklearny. Co więcej, kraje posiadające broń jądrową zwiększają swoje arsenały, a konflikt na Bliskim Wschodzie może wymknąć się spod kontroli - alarmował Holz.
To nie pierwszy raz, gdy ludzkość balansuje na krawędzi. Jednak ostatnie przesunięcie wskazówek zegara aż do 89 sekund przed północą - najbliżej w historii - świadczy o wyjątkowo dramatycznej ocenie sytuacji.
Przesunięcie zegara naprzód jest wyraźnym sygnałem i ostrzeżeniem. Ponieważ świat zbliża się niebezpiecznie do przepaści, to każdy ruch wskazówek w kierunku północy powinien być traktowany jako znak skrajnego zagrożenia - podkreślił Holz.
Teraz, gdy Izrael zaatakował Iran, a do walki włączyły się Stany Zjednoczone, z pewnością wskazówka “zegara zagłady” zbliżyła się jeszcze bardziej do symbolicznej północy.
Czy można jeszcze "cofnąć czas"?
Choć prognozy naukowców nie pozostawiają złudzeń, nie wszystko jest jeszcze stracone. Historia zegara pokazuje, że wskazówki można przesunąć także w drugą stronę. Daniel Holz przypomniał sytuację z lat 90., gdy światowi przywódcy wykazali wolę współpracy i rozbrojenia, oddalając nas od nuklearnego konfliktu.
Warunkiem cofnięcia zegara jest jednak zdecydowane i skuteczne działanie na poziomie międzynarodowym. Eksperci apelują do rządów, instytucji i społeczeństw, aby nie ignorować zagrożenia - choć "zegar zagłady" jest czysto symboliczny, jego wskazania odzwierciedlają realne ryzyko dla ludzkości.
